Investor call - Turbulentie op de markten

Zoals iedereen ondertussen wel weet, kondigde president Trump op 2 april in de Rose Garden een brede reeks importheffingen aan, op zowat alle landen ter wereld.  

De tarieven werden berekend door per land het handelsdeficiet te delen door de totale hoeveelheid import, en dat percentage te delen door twee. Een berekening waar de nodige vragen bij gesteld kunnen worden, maar het is wat het is.  

De invoer van deze tarieven zorgde voor heel wat ongerustheid, en dreigden de economie tot stilstand te brengen. Ondertussen toonden heel wat landen zich bereid om handelsrelaties met de VS te heronderhandelen, en gisteren werd dan ook een pauze ingelast, waardoor de meeste heffingen met 90 dagen worden uitgesteld.  

De grote uitzondering hierbij is China, die zich hard verzette en meteen tegenmaatregelen invoerde, en waar de escalatie voorlopig per opbod vrolijk verder oploopt. Maar ook hier zal vroeg of laat door beide partijen aan de onderhandelingstafel moeten aangeschoven worden. Belangrijk hierbij is op te merken dat de VS meer afhangt van de import van China – omdat het vooral producten importeert – terwijl China ook wel importeert uit de VS, maar dat vooral grondstoffen zijn, die in geval van nood ook elders gekocht kunnen worden.  

Historische context

Als we even uitzoomen en de zaken in een historische context plaatsen, zien we dat importheffingen niets nieuws zijn. Met name Herbert Hoover voerde in juni 1930 de Smoot-Hawley Tariff Act in, die importheffingen van gemiddeld 60% oplegde aan meer dan 20.000 producten, in een poging de binnenlandse markt te beschermen. Toen hadden die heffingen vooral een averechts effect: de Amerikaanse export daalde met meer dan 60%, en luidde een periode in met stijgende werkloosheid en deflatie. Waarbij vooral de boeren zwaar werden getroffen, omdat ze hun overschotten niet meer kwijt konden in het buitenland.  

Tegenwoordig ziet de economie er volledig anders uit, en is ze heel wat complexer geworden. Maar er valt zeker niet uit te sluiten dat het resultaat hetzelfde is, en importheffingen net een averechts effect veroorzaken. Iets waar de markten de voorbije week duidelijk schrik voor hadden. Maar tegelijk ook een reden om via onderhandelingen tot een oplossing te komen die voor alle partijen aanvaardbaar is.  

Impact op de markten

Het gevolg van de aangekondigde importheffingen en toegenomen onzekerheid liet zich uiteraard meteen voelen op de markten, die de voorbije dagen almaar nerveuzer werden. Met een bloedrood koersenbord tot gevolg. Vooral de aandelenmarkten moesten het ontgelden, met dalingen van tussen de 10%-20%. Na de aangekondigde pauze van 90 dagen op de invoer van de tarieven kon ongeveer de helft van het verlies in één klap goedgemaakt worden. Maar de markten blijven volatiel, en de situatie wijzigt elke dag. Om de situatie te monitoren houden we een drietal zaken in het oog.

• Het eerste aspect is de VIX-index. Dit is een maatstaf die weergeeft aan welke volatiliteit opties geprijsd worden. In het verleden zagen we dat de dagen dat de VIX zijn piek bereikt, dat vaak het moment is dat aandelen de meest emotionele reactie achter de rug hebben. Ook nu lijkt dat weer het geval, gegeven de opluchtingsrally van vandaag. Al is het nog te vroeg om hier al duidelijke conclusies te trekken.  

• Het tweede aspect is: kijken wat de rente aan het doen is. Bij een recessie is de logische reactie dat de rente fors daalt. Dat was ook initieel de reactie, maar kort nadien is de rente sterk beginnen stijgen. Waardoor obligaties niet voor een buffer zorgen in de portefeuilles, en wat het ook voor overheden duurder maakt om hun tekorten te gaan financieren. Wellicht is vooral dat hetgeen dat president Trump onder druk gezet heeft om de pauzeknop in te drukken. Al was er de laatste dagen ook binnen zijn partij (en bij belangrijke donatoren) de nodige tegenkanting ontstaan.

• En een derde graadmeter zijn de Amerikaanse high yield obligaties. Daar zagen we de spreads wel oplopen: We zijn er van een heel laag niveau naar een meer gemiddeld niveau gegaan. Maar we zijn nog ver verwijderd van de niveaus die tijdens de bankencrisis of coronapandemie opdoken. De kredietmarkten maken zich dus nog geen zorgen dat er een recessie zou aankomen. Daartegenover staat dat – door de opkomst van private credit – deze markt een iets minder betrouwbare indicator geworden is.

Potentiële impact op bedrijven

De precieze impact van de importheffingen op de bedrijven is als belegger moeilijk in te schatten. Zelfs bij de meeste bedrijven intern is dit een moeilijke opgave. Vragen die gesteld kunnen worden zijn:

• Welk deel van de omzet wordt in de VS gerealiseerd? En welk deel van deze verkoop wordt er buiten de VS geproduceerd?

• Hoe snel kan de productie van buiten de VS geshift worden naar de VS, of naar landen met een gunstiger importtarief?

• In hoeverre is de aanvoerketen blootgesteld aan importheffingen?

• Hoe prijsgevoelig is de consument?  

Een voorbeeld: Quasi alle textiel wordt in Vietnam en China geproduceerd, waardoor bijvoorbeeld Skechers, Nike en Adidas gelijkaardig geïmpacteerd worden. Ook met de heffingen is het te duur om schoenen in de VS te gaan produceren, dus de importheffingen zullen gewoon worden doorgerekend aan de consument. Maar de vraag wordt dan: in hoeverre koopt de consument dan minder schoenen? En blijft hij merktrouw, of shift hij richting de goedkopere merken? En grijpen sommige merken dit aan om de prijsstijging maar gedeeltelijk door te rekenen, om zo marktaandeel te proberen winnen, of is er prijsdiscipline in de sector?  

Veel vragen, waar niemand op dit moment een exact antwoord op kan formuleren. En de situatie omtrent de tarieven wijzigt ook elke dag.  

Hoe beleggen?

Als belegger is het een kwestie van een schatting te proberen maken van al deze zaken. Maar om tegelijk zeker ook de langere termijn niet uit het oog te verliezen ten voordele van het tarief-van-de-dag.  

Focus hierbij op bedrijven met een gezonde balans, zodat een volatielere periode zonder al teveel kleerscheuren kan worden doorgekomen. Hou er rekening mee dat de hoge volatiliteit nog wel even kan aanhouden. En die ook kansen schept om gezonde bedrijven tegen lage waarderingen te kunnen oppikken.  

En last but not least: wees ervan bewust dat paniek een slechte raadgever is. Het initiële herstel is vaak het krachtigst (zoals we ook gisteren op de markten zagen), en het missen van dat initieel herstel (bij tijdelijk uitstappen uit de markt) zorgt voor een aanzienlijk lager rendement op de langere termijn.  

‍